Niewidoczny Fundament: Po Co Układać Kable pod Ziemią?

Chociaż codziennie korzystamy z usług sieciowych, rozległa infrastruktura fizyczna, która to umożliwia, często pozostaje ukryta pod ziemią. Infrastruktura ta opiera się na systemie rur ochronnych i punktów dostępowych, które zabezpieczają delikatne kable miedziane i światłowodowe, stanowiące kręgosłup nowoczesnej komunikacji.

Ten zaplanowany system podziemnych tras, określany jako kanał technologiczny lub kanalizacja teletechniczna, zapewnia długoterminową ochronę mechaniczną, upraszcza instalację kabli i przyszłe modernizacje oraz minimalizuje zakłócenia spowodowane wielokrotnym rozkopywaniem przestrzeni publicznej.

Rury Osłonowe i Kablowe: Ochronne Drogi

Rury stanowią podstawową osłonę dla kabli telekomunikacyjnych. Tworzą bezpieczną, czystą i dostępną drogę do zaciągania, wymiany lub dodawania kabli w przyszłości.

Materiały i Typy:

• HDPE (Polietylen Wysokiej Gęstości): Najpopularniejszy materiał na nowoczesne rury teletechniczne. Jest elastyczny, trwały, odporny na korozję i ma niski współczynnik tarcia, co ułatwia zaciąganie kabli.
• PP (Polipropylen): Również często używany, charakteryzuje się dobrą odpornością na uderzenia, nawet w niskich temperaturach, co jest jego przewagą nad PVC.
• Rury Dwudzielne: Składają się z dwóch podłużnych połówek, które można zatrzasnąć lub skręcić wokół istniejącego, już ułożonego kabla. Są nieocenione przy modernizacji i dodatkowym zabezpieczaniu istniejącej infrastruktury bez jej demontażu.

Specjalistyczne Systemy Rurowe:

• Mikrorurki (Wiązki MikroRur - WMR): Są to bardzo cienkie, elastyczne rurki (zazwyczaj o średnicy 5-16mm) zebrane w jednej, większej rurze osłonowej. Zamiast zaciągać duże, ciężkie kable, pojedyncze włókna światłowodowe lub cienkie mikrokable można łatwo zainstalować, "wdmuchując" je przez mikrorurki za pomocą sprężonego powietrza. Takie podejście "płać w miarę rozwoju" zapewnia ogromną elastyczność i oszczędności.

Standardy i Praktyki Instalacyjne

Układanie kanalizacji podziemnej jest ściśle regulowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa i długoterminowej niezawodności. W Polsce kluczową rolę odgrywają Polskie Normy, takie jak PN-EN 50174, która określa zasady projektowania i wykonywania instalacji.

Głębokość Ułożenia i Separacja:

Głębokość ułożenia chroni kable przed działaniami na powierzchni. Typowe minimalne głębokości (mierzone do górnej powierzchni kabla/rury) to:

• 0,7 m: dla kabli magistralnych.
• 0,6 m: dla kabli rozdzielczych.
• 1,0 m: dla wszystkich kabli na terenach stacji kolejowych.

Równie ważna jest separacja od innych instalacji. Kable Teleinf Eduormatyczne powinny być układane w minimalnych, określonych normami odstępach od kabli energetycznych, aby uniknąć zakłóceń EMI.

Ostrzeganie i Identyfikacja:

• Taśma Ostrzegawcza: Jaskrawa (np. niebieska lub pomarańczowa) taśma z tworzywa sztucznego jest układana w wykopie, mniej więcej w połowie głębokości między kablem a powierzchnią. Służy jako wczesne wizualne ostrzeżenie dla każdego, kto prowadzi prace ziemne, zapobiegając przypadkowemu uszkodzeniu kabla. Często taśma zawiera metalową wkładkę, aby była wykrywalna za pomocą lokalizatorów elektronicznych.
• Falowanie Kabla: Kable nie są układane idealnie prosto i na sztywno. Celowo instaluje się je z lekkimi poziomymi pofalowaniami. Zapewnia to dodatkową długość kabla, która kompensuje ruchy gruntu, osiadanie i rozszerzalność cieplną, nie narażając kabla na naprężenia. Zapas długości powinien wynosić np. 0,3% w gruntach stałych i 1,5% na terenach bagnistych lub górniczych.
• Zapasy Kabla: Dodatkowe pętle kabla są często pozostawiane w studniach lub przy złączach. Taki zapas jest kluczowy dla przyszłych napraw i spawania, pozwalając technikom na wygodne wyciągnięcie końcówek kabla na powierzchnię do pracy.

Punkty Dostępowe: Studnie, Zasobniki i Słupki

Studnie i zasobniki to podziemne komory, które zapewniają kluczowe punkty dostępu do systemu kanalizacji. Umożliwiają ekipom zaciąganie kabli, ich łączenie, wykonywanie odgałęzień i prowadzenie konserwacji.

Klasyfikacja ze względu na Cel:

• Studnie Przelotowe (np. SK-1, SK-2): Stosowane na prostych odcinkach trasy do zaciągania kabli na dłuższych dystansach.
• Studnie Rozdzielcze (np. SKR-1, SKR-2): Projektowane do skrzyżowań typu T, umożliwiają rozgałęzienie kabli z głównej trasy.
• Studnie Narożne i Magistralne: Stosowane przy zmianach kierunku trasy lub w głównych ciągach kanalizacji wielootworowej.
• Zasobniki Kablowe: Mniejsze od studni, szczelne komory, często wykonane z polietylenu. Idealne do przechowywania zapasów kabla, umieszczania muf kablowych (połączeń) lub małych urządzeń.
• Słupki i Szafki Rozdzielcze (np. SR 30 P, SS 50 A): Naziemne obudowy chroniące osprzęt telekomunikacyjny (łączówki, małe przełączniki) przed warunkami atmosferycznymi i nieautoryzowanym dostępem.

Dobór odpowiedniego typu i rozmiaru studni lub zasobnika zależy od liczby wchodzących do niej rur, wielkości kabli, wymaganego zapasu oraz przestrzeni potrzebnej do wykonania prac spawalniczych czy krosowych.